Belangrijke onderlinge verschillen tussen partners hebben vaak te maken met hun persoonlijkheid. De persoonlijkheid van mensen, hun karakter, is deels (gemiddeld zo’n 50%) genetisch bepaald. Deels is de persoonlijkheid ook gevormd door de sociale en culturele omgeving waarin iemand gedurende de jeugd en adolescentie is opgegroeid. Denk aan de ervaringen die kinderen en jongeren opdoen in het gezin, op school of vanuit religie. De persoonlijkheid ontwikkelt zich tot ongeveer het 25ste levensjaar. Daarna ligt ze grotendeels vast. Haar op volwassen leeftijd willen veranderen, bij jezelf of bij een ander, is dan ook niet realistisch.
Het is beter om de verschillen te accepteren en bespreekbaar te maken op het moment dat je tegen zo’n verschil aanloopt. Praat erover met elkaar en doe geen dingen die niet goed voelen.
Verschillen in persoonlijkheid
Naast verschillen in persoonlijkheid kunnen jij en je partner er ook diepgaande verschillen op nahouden in waarden, overtuigingen en jullie toekomstbeeld. Denk aan de situatie waarin de ene partner vegetarisch is en de ander niet of aan een partner die graag kinderen wil en de ander niet.
Mensen vinden het vaak lastig om met dit soort structurele verschillen om te gaan. Liever hebben ze dat hun partner hetzelfde wil, vindt en doet als zijzelf. Is dat niet het geval, dan kan dat leiden tot onbegrip, spanningen en conflicten. Partners kunnen elkaar bovendien bekritiseren of onder druk zetten om te veranderen op gebieden waarop ze niet kunnen of willen veranderen. Dit zorgt voor veel negatieve emoties. De partner willen veranderen of hem of haar bekritiseren gaat vaak gepaard met negatieve communicatiepatronen, waar partners samen niet uitkomen. Het kan er bijvoorbeeld voor zorgen dat de ene partner op iets aandringt, wat de ander tegen het borst stuit.
Beslissingen nemen
Partners in een lange relatie nemen letterlijk honderden beslissingen samen. Van ‘Waar gaan we wonen?’ tot ‘Wat doen we op zondag?’ en van ‘Willen we kinderen?’ tot ‘Welke auto past bij ons?’ Koppels die samenleven moeten dus goed kunnen overleggen. Want dat geliefden automatisch hetzelfde willen is jammer genoeg een romantische illusie. Of denk jij hier anders over? Vind jij het moeilijk om tegen je partner te zeggen dat je iets niet wilt of juist anders wilt? Je kunt hier maar beter duidelijk over zijn, dat voorkomt onduidelijkheden en discussies.
Drie kwartier intimiteit
In een relatie hoef je niet altijd hetzelfde te denken, te voelen of te willen als je partner, maar het is wel fijn als je elkaar respecteert en nieuwsgierig bent naar hoe de ander in de wereld staat en dit ook laat merken aan jouw partner. Stel dat jullie op een feestje zijn waar iemand een scherpe opmerking maakt. Jij vindt die grappig, je partner vindt die grof. Dan is het goed om later over dat verschil in beleving te praten. Niet om elkaar te overtuigen – humor blijft persoonlijk – maar om elkaar telkens opnieuw te leren kennen.
Partners die weten dat hun mening wordt beluisterd en dat hun gevoelens tellen maken zelden een punt van onderlinge verschillen. Het is daarom belangrijk dat jij met je verhaal terecht kunt bij je partner en dat jouw partner tijd maakt om naar jou te luisteren en zich inspant om echt met je mee te leven. In een relatie is meevoelen met elkaar belangrijker dan hetzelfde voelen.
In alle rust praten over verschillen schept intimiteit, maar het is natuurlijk wel energie- en tijdrovend. In Liefde aan het werk, van Alfons Vansteenwegen staat een minimale richtlijn: ‘drie kwartier per week waarin je elkaar ongestoord aandacht geeft en samen over jullie en jullie relatie spreekt is echt een minimum’.